جنگ صليبي اول (فراخوان از شرق)

به رغم جذابيتي که جنگ صليبي اول هميشه داشته است، شگفتا که هرگز چندان صحبتي از ريشه‌هاي واقعي آن به ميان نيامده است. قريب ده قرن، توجه نويسندگان و پژوهشگران به شخص پاپ اوربان دوم، سخنراني برانگيزنده‌ي او در کلرمون و تهييج شهسواران اروپا بوده است. اما در واقع، عامل اصلي لشکرکشي به اورشليم نه شخص پاپ بلکه امپراتورِ کنستانتينوپل، آلکسيوس کمننوس اول، در شرق بود. سال 1095 آلکسيوس سفيراني با پيامي فوري به نزد اوربان دوم گسيل کرد. پاپ را در پياچنتزا يافتند و «از حضرت او و قاطبه‌ي بندگان مسيح تقاضا کردند براي دفاع از اين کليساي مقدس در برابر کفار کمک بفرستند، اين درخواست کمک آلکسيوس بود که آتش جنگ صليبي اول را برافروخت.»
رُم نو، کنستانتينوپل، را در قرن چهارم به مثابه‌ي پايتخت دوم امپراتوري تأسيس کرده بودند تا استان‌هاي گسترده‌اش در شرق مديترانه را از آن جا اداره کنند. امپراتوري روم شرقي به نام پايتخت‌اش بيزانس مشهور شد، شهري که وقتي به دست کنستانتين افتاد نامش را به کنستانتينوپل تغيير دادند و پس از غلبه‌ي مسلمانان به قسطنطنيه تغيير نام داد و اکنون استانبول نام دارد.
امپراتوري روم شرقي حتي پس از آن که استان‌هاي غربي روم رنگ باختند و «رُم کهنه» در سده‌ي پنجم سقوط کرد شکوفا ماند. سال 1025 غالب نواحي بالکان، جنوب ايتاليا، آسياي صغير و بخش‌هاي بزرگي از قفقاز و شمال سوريه تحت حاکميت آن بود و در سيسيل نيز مطامع توسعه‌طلبانه داشت.