ديلماج

ميرزا يوسف‌خان مستوفي مشهور به ديلماج در تاريخ چهره‌ي ناشناخته و رازآلودي است. عده‌اي تحسين و تمجيدش کرده‌اند؛ از آن دسته دلباختگان وطن بود که در راه حصول آزادي و پيشرفت مدنيت ايران سر از پا نمي‌شناخت و عده‌اي خوار و خفيفش داشته‌اند: «خيانتي نبود که نکرد و رذالتي نبود که بروز نداد.»

حميدرضا شاه‌آبادي در رمان خود، ديلماج، شخصيت‌ها و حوادثي آفريده است که همه نام و رنگي از تاريخ و واقعيت دارند اما هيچ‌يک واقعي نيستند. در اين رمان با رويکردي تاريخي-تخيلي سرگشتگي‌هاي يک روشنفکر در دوره قاجار به تصوير کشيده شده است.