نقد قوه حكم

نقد قوه حكم در سه گاني نقدي كانت اثري است كه نقش ميانجي و پيوند دهنده دو اثر ديگر، يعني نقد عقل محض و نقد عقل عملي را برعهده دارد و گذار از فلسفه نظري به فلسفه اخلاقي را عملي مي‌كند. كانت همان‌گونه كه براي عقل محض و عقل عملي اصولي پيشين جست و جو مي‌كرد، براي قوه حكم نيز، كه قوه‌اي است مربوط به احساس لذت و الم، در جستجوي مباني پيشين برآمد و كوشيد فلسفه‌اي پيشين از ذوق برپا كند. مبنا يا اصل بنيادين نهفته در شالوده قوه حكم غايت‌مندي طبيعت است. اين غايت‌مندي به دو صورت ممكن است، يا صوري و ذهني، يا واقعي و عيني. حكم به غايت‌مندي صورت يك عين بدون آن‌كه هيچ غايت معيني براي آن قائل شويم حكم زيباشناختي است. بر همين مبنا، نقد قوه حكم نيز به دو بخش اصلي تقسيم مي‌شود: در بخش اول فلسفه ذوق و در بخش دوم غايت‌شناسي و غايت‌شناسي طبيعت بررسي مي‌شود و بدين‌گونه سرانجام تأويل درباره زيبايي و نظم، زيبايي‌شناسي و غايت‌شناسي، در يك كل واحد به هم پيوند مي‌يابد. درك ساختار جامع فلسفه نقدي كانت بدون درك مباحث اين اثر، كه به گفته كاسيرر ‹بيش از هر اثر ديگري عصب زمانه خود را تحريك كرده است› ميسر نيست.