دفتر خاطرات پاين (سه ماه پياده روي پاين در ايران در سال 1263 شمسي)

جان کامپتون پاين افسري بريتانيايي بود که تصميم گرفت پس از اتمام دوره مأموريتش در هند و پيش از بازگشت به وطن به آرزوي ديرينه‌اي جامه عمل بپوشاند: گشتن سرتاسر ايران از جنوب تا شمال. کساني که به ايران سفر مي‌کردند غالبا به يک يا دو شهر از کشور سر مي‌زدند و در همان جا تحقيقات‌شان را انجام مي‌دادند. مسيري که پاين در نظر داشت درست از ميان کوه و دشت و دره و بيابان و مکان‌هايي دورافتاده و ناآشنا و چند شهر مي‌گذشت؛ جاهايي که جهانگردان قبل از او هرگز نديده بودند. او که در دوران خدمتش در هند تا حدي هم فارسي ياد گرفته بود، در اين سفر سه‌ماهه پياده در اواخر سلطنت ناصرالدين شاه، دفترچه‌اي همراه داشت که علاوه‌بر روزنوشت‌هايش نقاشي‌هاي آبرنگ چشم نوازي از مناظر مسير را هم در آن ثبت کرد. دفتر خاطرات پاين شرح مصور سه ماه پياده‌روي او در ايران سال 1263 شمسي است.