جامعه شناسي فرهنگي

استدلال اصلي کتاب حاضر آن است که امروزه جامعه‌شناسي فرهنگي در نسخه‌ي متأخر آن بيش از هميشه به اين گزاره‌ي بنيادين پايبند است که «اتخاذ هرگونه نگاه غيرانضمامي و غيرتاريخي به فرهنگ در حکم تأييد اين پيش‌‌انگاره‌ي سراپا نادرست است که فرم‌هاي فرهنگي از بدو پيدايش‌شان حاوي معاني ثابتي بوده‌اند»، و پايبندي به اين رويکرد، براي جامعه‌شناسي فرهنگي، مستلزم گذار از اشکال گوناگون دوگرايي‌هاي رايج (فرهنگ والا/ توده‌اي، فرهنگ اصيل/ نااصيل و غيره) و پرهيز از کليت‌انديشي و حذر از زيبايي‌شناختي‌کردن مقوله‌ي فرهنگ بوده است.
اما پرسش اين است که آيا جامعه‌شناسي فرهنگي مي‌تواند بين اين تلقي از فرهنگ به‌مثابه‌ي عينيتي بيروني و فرهنگ به‌مثابه‌ي جان‌پناهي در برابرِ ابتذالِ جامعه‌ي مصرفي آشتي برقرار سازد؟ و آيا مي‌تواند تحليل عين‌گرايانه‌ي فرهنگ را به طرف تشخيص و فعال‌سازي ظرفيت‌هاي رهايي‌بخشي و خلاقانه‌ي آن سوق دهد؟ پاسخ جامعه‌شناسي فرهنگي، با اتکا به سنتزي از تفکر رابطه‌گراي پير بورديو و ديدگاه نوگرامشي‌گرايان به فرهنگ، اين است که امروزه نقد فرهنگيِ رهايي‌بخش لاجرم جايي بين کليت‌انديشي مکتب فرانکفورت و پوپوليسم فرهنگي قرار مي‌گيرد، يعني همان‌جايي که جامعه‌شناسي فرهنگي تلاش مي‌کند توان‌هاي رهايي‌بخش فرهنگ را از رهگذر تحليل تجربي آن تشخيص دهد و فعال سازد.