در جست و جوي جامعه ي بلند مدت (گفت و گو با دكتر همايون كاتوزيان)

مدعاي اصلي اين کتاب تکميل يک سخن است و آن اين‌که تغيير در جامعه اصلاً امر نامحتملي نيست و به اراده‌اي متکي است که از روي آگاهي و تجربه برخاسته باشد. تأکيد بر اين امر است که انتظار تغيير در جامعه‌ي ايراني بدون خوانش و درک منطبق بر واقع و دقيق پيشينه‌اش غيرممکن است. نگاه به جامعه است با درنظر گرفتن همه‌ي خصوصياتش، چه مثبت و چه منفي. توجه دادن به اين نکته است که كوشش‌هاي اصلاحي پيشين مي‌تواند چارچوبه‌ي مناسبي براي درس‌آموزي در رويدادهاي آتي باشد. طرح اين تأسف است که رويکرد سفيد و سياه داشتن به پديده‌هاي تاريخي چندان کارساز نيست بلکه مهم‌تر از آن عبرت‌گيري از آن‌هاست. و نهايتاً اين‌که ساده کردن مسائل اجتماعي در طول تاريخ با نظرياتي مثل تئوري توطئه ضمن دور شدن احتمالي از واقعيت، بيش‌ترين خدمت به خود توطئه است. جامعه ما و در رأس آن متفکرانش بيش از هرچيز به صداقت و فروتني و خويشتن‌داري و مدارا و نگرش واقع‌‌گرايانه و به‌دور از تعصب به پديده‌ها نياز دارد.