كلود ولگرد

ويکتور هوگو، نه تنها از راه سياسي بلکه بيشتر از راه هنر به مبارزه پرداخته است به طوري که دو کتاب او به نام هاي آخرين روز يک محکوم و کلود ولگرد که هر دو به زبان فارسي ترجمه شده است همچون يک نويسنده متعهد تلاش کرده خواننده را به فکر فرو دارد.وي اعدام را قتل ديگري معرفي مي کند، قتلي قانوني.
در بخشي از کتاب مي گويد «اين اشخاصند که در کمال خونسردي و بي اعتنايي و به حکم قانون و مقررات و تشريفات و به خاطر خير و صلاح عمومي مرا خواهند کشت، آه؛ اي خداي بزرگ!» و در جاي ديگري مي گويد «دريغا؛ در اين امر به هيچ وجه گناه از شخص من نيست بلکه از نفس مسموم فردي محکوم به اعدام است که همه چيز را پژمرده و فاسد مي سازد.»