آزادي يا مرگ

روايات كتاب بسيار تكان‌دهنده است و بسياري از وقايع آن ممكن است باور نكردني به نظر برسد ولي هر كس اندك معرفتي به احوال كرت و تاريخ آن داشته باشد درمي‌يابد كه اشخاص اين كتاب واقعي هستند، گو اين‌كه نويسنده برخي از ايشان را عظيم‌تر از واقع جلوه‌گر ساخته است، و اين خود شرط اصلي حماسه‌اي اصيل است. بايد به ياد آورد كه داستان در كجا و در چه زماني مي‌گذرد: در جزيره‌اي دورافتاده از دنيا كه سال‌ها در زير يوغ استعمار عثمانيان به سر برده و هيچ دستي از هيچ كجا به ياري‌اش دراز نشده و تنها خود كرتيان بوده‌اند كه با «تفنگ‌هاي خود خدا را صدا زده‌اند، بر دروازه خدا ايستاده‌اند و تفنگ‌هايشان را رو به خدا آتش كرده‌‌اند تا او صدايشان را بشنود، اما او نمي‌شنيده است.»