يادداشت هاي زيرزميني

بر يادداشت‌هاي زيرزميني تفسيرهاي زيادي نوشته شده است. داستايوفسکي در اين رمان يک شخصيت نمادين خلق مي کند. مرد زيرزميني قهرمان نيست. او براي رسيدن به ايده‌ها و آرمان‌هايش ناتوان است. او سرشار از تناقض و به‌عنوان فردي تحقير شده در اجتماع شخصيت‌پردازي شده‌است. او به درون خود مي‌رود تا خودش را بيابد. در اين اثر ما ديگر با اشرف مخلوقات رو به رو نيستيم. انسان به دنبال ارضاي اميالش است و بس هرچند اين اميال ويرانگر باشند. مرد زيرزميني با انکار مداوم خود سعي در نفي همه چيز دارد. او تعلق به دنيايي که در آن زندگي مي کند ندارد. يک پوچي مطلق که نشان از خودآگاهي دارد. دنيا هم او را نمي بيند. اسم داستان نيز بر همين اساس است.