خنده ي خورشيد اشك ماه (قصه ي پرماجراي سرقت جواهرات)

رضا جولايي که با آثاري چون سوء‌قصد به ذات همايوني، شکوفه‌هاي عناب، نسترن‌هاي صورتي، ماه غمگين، ماه سرخ و... خود را در مقام نويسنده‌اي با دغدغه‌هاي عميق انسان تاريخي ايراني مطرح کرده، در رمان خنده‌ي خورشيد، اشک ماه، با زيرعنوان قصه‌ي پرماجراي سرقت جواهرات، يکي از مهم‌ترين روزهاي تاريخ ايران را محور اثر تازه‌ي خود کرده است:. روز به توپ بستن مجلس به سرکردگي لياخوف، افسر گارد قزاق. قصه‌ي جولايي از اين روز، دوم تير 1278 خورشيدي، آغاز مي‌شود؛ يوم‌التوپ. چند دزد اجير مي‌شوند تا از خانه‌اي اشرافي به دور از هياهوي مرکز شهر يک اتومبيل را بدزدند که در زيرزمين خانه انبوهي شيء گران‌قيمت مي‌يابند. آن‌ها بخشي از يک نقشه‌ي بسيار عجيب هستند. از سويي کنسول‌گري‌ها در حال ارسال اخبار نابودي مجلس هستند و روس‌ها سرمست از پيروزي، از سويي ديگر اعدام‌ها آغاز و آدم‌ها پنهان شده‌اند و اين سرقت شايد يک اتفاق جزئي باشد؛ اما... جولايي، با ساختاري معماگونه و گره زدن تاريخ رسمي با تاريخ شخصي، يک رمان نفس‌گير نوشته؛ رماني که داستان يک زمان گم‌شده است.