سفر به جنوب (گفت و شنودي با چند نوجوان رزمنده)

يک هفته از سفرمان به جنوب گذشته است. برايتان گفتم که در اين مدت، به کجاها رفته‌ايم. اشاره کردم که سفري هم به آرامگاه شهداي هويزه داشتيم. آنجا، گرداگرد آرامگاه‌هاي عده‌اي از اين عزيزان، بناي زيبا و باشکوهي ساخته‌اند: چيزي بين امامزاده و مسجد. نماي داخل، با کاشي‌هاي نقش‌دار نيلي ‌رنگ تزئين شده است. يک طرفش هم ‌در شمال غربي حياط‌ در باغچه‌اي نه‌ چندان بزرگ، گندم کاشته‌اند؛ که طلايي شده و رسيده است.
کف قسمت جنوبي آرامگاه، حدود نيم ‌متر از زمين نيمه ديگر حياط، بلندتر است. در اين قسمت، آرامگاه‌هاي شهدا قرار دارد: هم‌سطح، در يک رديف، با قاب عکس‌هاي منظمي که بالاي هر قبر قرار دارد. در شرق و غرب آرامگاه‌ها، قسمتي از حياط را سقف زده‌اند؛ و مثل مسجدهاي قديمي، به شکل ايوان‌هايي ضربي يک ‌شکل در آورده‌اند. در يکي از اين ايوان‌ها، مجموعه کوچک و غرورانگيزي قرار دارد: مجموعه‌اي از سلاح‌ها و پوتين‌ها و کلاه‌خودهاي شهداي هويزه، که از آنان باقي ‌مانده است؛ مجموعه‌اي از ساده‌ترين سلاح‌ها!
وقت اذان ظهر است. اذانگوي عرب ‌زبان آرامگاه، بعد از آن که يک‌يک ما را در آغوش مي‌کشد و خوشامد مي‌گويد و جاهاي مختلف آرامگاه را نشانمان مي‌دهد، به اذان مي‌ايستد. صداي دلنشين، اما حزن‌انگيزي دارد؛ مثل حال و هواي ساکت و آرام آرامگاه. مثل عکس‌هايي که خاموش، در قاب‌ها به ما نگاه مي‌کنند. مثل سلاح‌ها و وسايل در هم ‌پيچيده و له شده باقي ‌مانده از شهدا. مثل دشت و گندمزارهاي اطراف مقبره، مثل تانک‌ها و نفربرهاي سوخته و متلاشي ‌شده بين راه، که تا کمرکش آن‌ها را، ساقه‌هاي بارور گندم پوشانده بود. و... مثل آسمان غمگين و گرفته دل ما...