مذاكرات ايران و آمريكا (اسناد سياسي سفارت آمريكا در تهران)

کتابپيش رو ، شرحي نسبتا کامل از مذاکرات آمريکايي‌ها با محمد مصدق و دولت زاهدي بر سر مناقشه نفتي براي رسيدن به توافق با بريتانيا است. اين شرح به روايت يک طرف مذاکره، يعني آمريکايي‌ها است؛ روايتي که در فقدان روايت ايراني از اين مذاکرات اهميتي بسزا دارد.
اسناد منتشره در اين کتاب از جلد دهم مجموعه اسناد روابط خارجي ايالات متحده درباره ايران است و با توجه به مفقود شدن يا نابودي بسياري از اسناد خانه مصدق در جريان کودتاي 28 مرداد، تنها روايت از اين مذاکرات به حساب مي‌آيد.
«اسناد سياسي سفارت آمريکا در تهران»، روايتي جزئي و گيرا از مسائل ايران و تاريخ ديپلماسي کشور است؛ روايتي که علاوه بر شرح بخشي از تاريخ ايران، نمايانگر تجربه‌اي از مذاکرات ديپلماتيک ايرانيان با يک قدرت خارجي براي توافق با قدرت خارجي ديگر است.
اين مجموعه تنها شامل اسناد خام نيست و ويراستاران براساس سياست انتشار اسناد در آمريکا حذفياتي انجام داده‌اند که با نقطه‌چين مشخص شده‌اند.

در بخشي از مقدمه کتاب آمده است:
ماجراي نفت در دوره مصدق همچنان از موضوعات مهم در تاريخ معاصر ايران است؛ ماجرايي که حتي جنبه سياسي و ژورناليستي پيدا کرده و اين سايه غيرعلمي بر تحقيقات تاريخي موضوع سنگيني مي‌کند. بر مبناي چنين وضعيتي است که مذاکرات نفت به محاق فراموشي رفته و سياسيون و روزنامه‌نگاران بدون توجه به آنچه رخ داده، مصدق را به لجاجت در برابر رسيدن به توافق يا اعتماد بيش از حد به آمريکايي‌ها براي دستيابي به توافق متهم مي‌کند. نکته اينکه هر دو قضاوت فارغ و عاري از نگاه منصفانه تاريخي است؛ قضاوت‌هايي که عمدتا در پي بهره‌داري امروزي از گذشته هستند. چنين رويکردي به تاريخ، راه به انحراف و تحريف مي‌برد. بازسازي گذشته مي‌بايست بر مبناي اسناد و منابع باشد نه بر مبناي ذهنيات و منويات سياسي و ايدئولوژيک. تحليل‌هايي از اين دست با کمبود اسناد و منابع جلوه‌گري بيشتري دارند، چرا که نقيضي براي خود نمي‌بينند. انتشار اسناد داخلي و خارجي اين کمبود را برطرف مي‌کند و راه بر تحليل‌ها و روايت‌هاي ناصواب مي‌بندد.