نامه هاي زندان 2 (از 1928 تا 1931)

در ميان انبوه نوشته‌هاي آنتونيو گرامشي، نامه‌هاي زندان از برجسته‌ترين نوشته‌هاي او در عالم انديشه‌ي سياسي است؛ منبعي مهم و پرارزش براي درک شخصيت راستين گرامشي، ويژگي‌هاي فکري و اخلاقي و عمق مطالعات او، همچنين براي فهم آراي او در عرصه‌ي جامعه‌شناسي سياسي و مطالعات فرهنگي. اهميت اين اثر در آن است که بخش مهمي از کوشش گرامشي را در تدوين پروژه‌ي فکري‌اش به ما ارائه مي‌دهد که، علاوه بر سياست، تاريخ و فلسفه‌ي مطالعات فرهنگي را نيز دربر مي‌گيرد. در جاي‌جاي نامه‌ها تلاش براي بررسي همه‌جانبه‌ي مسئله‌ي اصلي گرامشي، يعني نحوه‌ي سربرآوردن فاشيسم و ناکامي جنبش انقلابي، مشهود است، و رد و نشاني از مفاهمي کليدي و مورد توجه او همچون هژموني، روشنفکر ارگانيک، جامعه‌ي سياسي و جامعه‌ي مدني، تاريخي‌گري، مسائل فرهنگي و ادبي، و جريان‌هاي حاشيه‌اي ادبي را به‌وضوح مي‌توان در خط فکري او و ابراز نظرش پيرامون مقولات گوناگون و حتي مسائل روزمره ديد. نامه‌هاي زندان، يا به تعبيري اين «اپراي زندان»، بيانگر نبوغ و ذهنِ تحليل‌گر و خلّاقِ اين متفکرِ مارکسيستِ انقلابي است.