تعدد فرهنگي

بهترين چيزي که مي‌شود به طور عقلاني در جامعه‌اي کثرت‏‌گرا (که در آن تلقي‌هاي مختلفي از ماهيت زندگي خوب با يکديگر همزيستي دارند) اميد داشت، اين نيست که ببينيم نگرش بنيادينمان به طور تمام‏‌عيار و کامل استيلا يافته است، بلکه ديدن توسعه جامعه‌اي است که در آن هيچ نگرشي تا آن حد استيلا نمي‌يابد که مانع رشد ديگران شود؛ وضعيتي که فرد بتواند با برخورداري از احترام به آزادي‌هاي فردي‌اش، بدون ستم‏‌هراسي، تا حد امکان رشد کند. گويي آن‌جاست که اصلي در ارتباط با بي‌طرفي دولتي احيا مي‌شود؛ اصلي که با اين ‏حال تلاش شده است غيرممکن نشان داده شود. واقعيت اين است که اين مسئله براي ما خيلي واضح است: اصل بي‏‌طرفي خود يک اصل خنثا نيست. اين اصل به يک تلقي از ليبراليسم سياسي مربوط است که به طور نسبي در حوزه اخلاقي انتظاراتي دارد؛ حوزه‌اي که فقط بايد همان‌طور که هست قبولش کرد، زيرا فقط اين تلقي است که شرايط ضروري را براي داشتن ذهنيتي از تسامح و گستره آن فراهم مي‌آورد. اين اصل بي‏‌طرفي است که به عنوان اصل بنيادين ليبراليسم، ما را در موضعِ مساعدت نسبت به تفاوت‏‌ها و وارد کردنشان در حوزه‌اي که لاجرم آن‌ها را به نوبه خود ليبرالي مي‌کند، قرار مي‌دهد. با اين حال، براي اين‌که اين امر بتواند عمل کند، يعني براي اين‌که هويت‌ها حساسيتشان را از دست ندهند، دولت بايد به عنوان يک شرط، خود همچون يک عامل هويتيِ متعصب رفتار نکند. اين همان مشکلي است که تمامي دولت‌هاي دموکراتيک هنوز موفق به پشت سر گذاشتن آن نشده‌اند.