ما

كتاب حاضر، که اساسا رماني خلاقانه و سرشار از ابهام‌هاي لغوي عامدانه و قصد و غرض‌هاي سياسي زيرکانه است، داستاني علمي تخيلي است که وقايعش قرن‌ها بعد در آينده اتفاق مي‌افتد. داستان در قالب دفتر خاطرات و به قلم مهندسي به نام 503-D نوشته شده است که بناست نويسنده شود. قهرمان «ما» در تلاشي غيرمنطقي براي خوشايند مقامات، اعترافي شخصي مي‌نويسد. او مدير طراحي سفينه‌اي عظيم است. بناست که لاف و گزاف ادبي او به کمک طرح و برنامه‌هاي رژيمي بيايد که برايش کار مي‌کند؛ طرح و برنامه‌هايي براي حمله به ساير سياره‌ها و شست‌وشوي مغزي ساکنان آنها. راوي ما وقتي بالاخره مي‌تواند منويات پرشور و حرارت و راز دل و جانش را روي کاغذ بياورد، کاشف به عمل مي‌آيد که به خاطره‌نويسي علاقه‌مند است. اشتياق سوزانش به بيان ادبي کافي است تا کاروبارش را تباه کند.
رمان ما يکي از نخستين تلاش‌ها براي نوشتن درباره آينده است و از منظر کسي که در آينده به دنيا آمده روايت مي‌شود. وقتي زامياتين اين متن پيشگويانه را به رشت? تحرير درآورد، اصطاح «علمي‌تخيلي» هنوز ساخته نشده بود. بااين‌همه اين اثر نمونه بارز اثري علمي‌تخيلي است. هم? مضامين و استعاره‌هاي علمي‌تخيلي را در خود دارد، مضامين و استعاره‌هايي که وقتي زامياتين خلقشان کرد کاملاً تازگي داشتند: شهرهاي بي‌منفذ و مهروموم‌شده، غذاي شيميايي، اونيفورم براي هردو جنس، مسافرت‌هاي پرهياهو با فضاپيماهاي غول‌پيکر، دستکاري ذهن از طريق جراحي مغز... . صدالبته اين‌ها امروز اموري پيش‌پاافتاده‌اند: اما دهه‌ها تلاش و ممارست هنرمنداني کوچک‌تر اينها را به اموري پيش‌پاافتاده بدل کرده است.