هنر انجام پژوهش كيفي از مسئله يابي تا نگارش

پژوهش کيفي به گونه اي درهم تنيده ، هم به متن، هم به خود سوژه ها و هم به خود محقق توجه دارد. محقق بخشي از ميدان تحقيق است و به درجاتي بر آن تأثير مي گذارد يا از آن تأثير مي پذيرد. نقش حداکثري محقق ايجاب مي کند تا مهارت هاي ارتباطي و انساني خود را تقويت و به صورت عميق در آن بازانديشي کند. اهميت متن در سنت کمّي، به واسطه ي اصرار محقق بر نگاه بيروني و عيني و بي طرفانه به سوژه ها، محدود و گاه غايب است و اگرچه بازانديشي رقيق در ميدان پژوهش تا اندازه اي امکان توجه به متن تأثيرگذار بر واکنش مخاطبان پژوهش را فراهم مي سازد، اين بازانديشي حداقلي است. از سوي ديگر، فضاي کيفي عموما تحقيق را مشارکتي مي بيند و از اين رو ميل به دريافت يک سويه ي اطلاعات از راويان مدنظر نيست. براي نمونه، در گونه هايي از پژوهش مشارکتي نمونه هاي پژوهش در تمام مراحل پژوهش از طراحي و تدوين سؤالات، جمع آوري اطلاعات و فعاليت ميداني گرفته تا تجزيه و تحليل و تفسير اطلاعات و حتى اشاعه و ترويج آن دخيل است. سوژه ها بخشي از فرايند پژوهش به شمار مي آيند و درگيرکردن و فعال سازي آن ها بخشي از سياست پژوهش است. (از مقدمه ي مؤلف)