جامعه شناسي فرهنگ (نظريه اي درباره رابطه انديشه و ساختار اجتماعي)

معرفي كتاب:
چه شرايط تاريخي‌اي زمينه‌ساز شکل‌گيري انديشه‌اي نو در جامعه مي‌شود و چه عواملي فرم، محتوا و جهت‌گيري اين انديشه را شکل مي‌دهد؟ در پاسخ به اين پرسش، دو رويکرد کلي در جامعه‌شناسي فرهنگ قابل‌تشخيص است. در يک سو، جامعه‌شناساني قرار دارند که وظيفه جامعه‌شناسي فرهنگ را نشان دادن تأثير يک‌سويه و تعين‌بخش جامعه بر فرهنگ مي‌دانند. در سوي ديگر، جامعه‌شناساني‌اند که به استقلال فرهنگ معتقدند و فرهنگ را چيزي بيش از بازتاب صرف جامعه مي‌دانند. وسنو در پژوهش خود در پي پاسخ گفتن به سه پرسش بنيادي درباره جنبش‌هاي ايدئولوژيک اصلاح ديني، روشنگري و سوسياليسم اروپايي است: چه شرايطي زمينه‌ساز شکل‌گيري اين جنبش‌هاي ايدئولوژيک در تاريخ تحول سرمايه‌داري اروپا شد؟ چه عواملي منابع و فضاي اجتماعي لازم براي توليد و رشد اين گفتمان‌هاي فرهنگي را فراهم آورد؟ و چه عواملي ساختار دروني و محتواي اين گفتمان‌ها را تعيين کرد؟ آنچه پژوهش وسنو را از پژوهش‌هاي پيشين متمايز مي‌کند اين است که او پاسخش را مبتني بر دريافتي تازه از فرهنگ (دريافت «عيني» از فرهنگ و ايدئولوژي) و ساختار اجتماعي (ساختار به‌عنوان «بانک يا ذخيره منابع») مطرح مي‌کند. او در تقابل با سه نظريه تطابق فرهنگي، مشروعيت طبقاتي و محروميت نسبي و با به چالش کشيدن مفروضات «ذهن‌گرايانه» آنها، رويکردي تازه به مکانيسم‌هاي رابط ميان انديشه و ساختار اجتماعي عرضه مي‌کند.