افول و سقوط شاهنشاهي ساساني (اتحاديه ساساني - پارتي و فتح ايران به دست عرب ها)

فرد م. دانر، استاد تاريخ خاور نزديک، دانشگاه لندن:
کتاب حاضر پژوهشي ممتاز و ماندگار است. انتشار اين اثر منظري پيش رو مي‌گذارد که بي‌درنگ انديشه را به پيرامون بسياري از موضوعاتي که کتاب بدان پرداخته است پرواز مي‌دهد. از ميان کتاب‌هايي که در طي ساليان خوانده‌ام، تنها چند نمونه را به ياد مي‌آورم که بتوانند به لحاظ ترکيب شگفت‌انگيز اصالت، تيزبيني، شفافيت ارائه‌ي مطالب، بررسي باريک‌بينانه‌ي منابع، و رمزگشاييِ عملي معماها با اين اثر برابري کنند. من از مطالعه‌ي آن بسيار آموختم. به باور من، پس از گذشت هفتاد سال از انتشار ايران در زمان ساسانيان، اثر کريستنسن، کتاب دکتر پورشريعتي از مهم‌ترين آثار منفرد در ارتقاي درک ما از تاريخ ايران است. مشخصه‌ي چشمگير اين کتاب وسعت دستور کار نويسنده و مهارت او در درهم‌تنيدن قانع‌کننده‌ي رشته‌هاي مختلف است. اين رشته‌ها مشتمل‌اند بر: رقابت سياسي دودماني ميان خاندان‌هاي بلندپايه، فروپاشي ساسانيان پيش از حمله‌ي بيزانسي‌ها و عرب‌ها، تنوع ديني در ايران سده‌هاي مياني، مسائل تاريخ‌نگاري، و جزئيات مهمي که از مهرها و اسناد ديگر به دست آمده‌اند. هريک از اين موارد به‌تنهايي مي‌توانند پژوهشگران را سال‌ها در ژرفاي خود گرفتار کنند ــ کما اين‌که با بسياري چنين کرده‌اند ــ اما پورشريعتي هريک از آن موضوعات را در کليتي مرکب و معنادار متحد کرده و در بررسي دقيق‌تر هريک از آن‌ها سهيم بوده است.