نجف دریابندری

نجف دریابندری فرزند ناخدا خلف دریابندری زادۀ چاكوتا و مادرش مریم، زادۀ بوشهر است. سال تولد نجف دریابندری، ۱۳۰۸ در آبادان آورده شده‌ است. به گفتۀ خودش در سال ۱۳۰۷ در محلۀ حمام جرمنی آبادان زاده شده، امّا سال تولد در شناسنامه‌اش ۱۳۰۸ نوشته شد. دورۀ ابتدایی را در مدرسۀ ۱۷ دی گذرانده و وارد دبيرستان رازی آبادان شد. او در سال سوم دبیرستان تحصیل را رها کرد و به دنبال کار رفت.

حضور انگلیسی‌ها در تأسیسات نفتی آبادان و رفت و آمد آنان در سطح شهر و کاربرد آن زبان، وی را به یادگیری زبان انگلیسی علاقه‌مند ساخت به گونه‌ای که این زبان را به‌طور خودآموز با تماشای فیلم‌های زبان اصلی برای کارمندان انگلیسی شرکت نفت و گفتگو با انگلیسی‌ها آموخت.

نجف دریابندری در سال ۱۳۳۱ نخستین اثر خود را که برگردان کتاب وداع با اسلحه، نوشتۀ ارنست همینگوی بود، برای چاپ به تهران فرستاد. او این کتاب را از ابراهیم گلستان گرفته و دیگر به او پس نداده بود. نجف دریابندری همزمان با چاپ این کتاب در سال ۱۳۳۳ به دلیل عضویت در حزب تودۀ ایران در آبادان دستگیر شد. او تا پای اعدام رفت امّا در نهایت به زندان محکوم شد. و پس از یک سال به زندان تهران منتقل شد. نجف دریابندری در زندان به مسائل فلسفی علاقه‌مند شد و در آن مدت، کتاب تاریخ فلسفۀ غرب اثر برتراند راسل را برگردان کرد که بعدها توسط انتشارات سخن به چاپ رسید. وی پس از تحمل چهار سال زندان، در سال ۱۳۳۷ آزاد شد و به کارهای گوناگونی روی آورد.

نگارش روان و خوشخوان و سبک منحصر به فرد دریابندری، به ویژه در برگردان، او را به یکی از محبوب‌ترین مترجمان ایرانی تبدیل کرده بود. طنز از درونمایه‌های نوشته‌های نجف دریابندری بود. کتاب مستطاب آشپزی کار مشترک نجف دریابندری و همسرش فهیمه راستکار با سبک طنز یکی از محبوب‌ترین کتاب‌های آشپزی ایران تبدیل شد تا جایی که ۳۰بار دوباره چاپ شد.

دریابندری از فارسی به انگلیسی هم برگردان‌هایی دارد. از جمله برگردانِ نیمی از نسخه‌ای از اشغال بهرام بیضایی و برگردان بیشتر کتابِ درد بی خویشتن خودش که هیچ‌کدام هنوز منتشر نشده‌اند. نجف دریابندری در ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ پس از یک دورۀ طولانی بیماری در سن ۹۰ سالگی در تهران درگذشت.

بخشی از آثار این نویسنده در پردیس کتاب