ميرچا الياده

ميرچا الياده از اسطوره‌شناسان و دين‌پژوهان نامدار است. وی در بخارست، رومانی به دنيا آمد. بخشی از تحصیلات دانشگاهی خود را در همان‌جا گذارند. چهار سال در هند به مطالعۀ فلسفه، اديان و فرهنگ هند، به ويژه يوگا و زبان سانسكريت پرداخت. سپس به رومانی بازگشت و تز دکترای خود را به‌عنوان تاريخ تطبيقی فنون یوگا در سال 1930 گذراند. وی به تدریس در دانشگاه بخارست پرداخت و مقالات بسیاری در زمینۀ تاریخ و تطبیق ادیان و نیز چند داستان قابل توجه نوشت. پس از جنگ جهانی دوم به پاریس رفت و به تدریس در سوربن و پس از آن در اغلب دانشگاه‌های اروپا پرداخت. در آنجا با مجلات نقد، تاريخ اديان، كمپروندر و پارو همكاری داشت.

الیاده در تفسیر و تأویل پدیده‌های دینی روش و نگرش تازه‌ای داشت و بر آن بود که نمادپردازی دینی بهترین جلوۀ پاسخ خلاقانه‌ای است که انسان به هیبت هستی و حضور در کیهان ناپیدا کران می‌دهد. به اعتقاد الیاده، حوزۀ دین را باید به‌طور مستقل در نظر گرفت. دین را نباید به امور دیگری مانند جامعه شناسی، روانشناسی، فيزيولوژی، اقتصاد، زبان، هنر و غيره تحویل داد؛ یعنی ماهیت دین را نباید با این امور تبیین کرد. پدیدۀ دین را باید حوزۀ مستقلی در نظر گرفت و آن را بدون فروکاستن به دیگر حوزه‌های معرفت بشری تبیین کرد. تبیین دین براساس مقولات دیگر نظیر آنچه ذکر شد، همان تحویل گرایی است.

الیاده در دهۀ آخر عمرش، به طرح‌ریزی و نظارت بر تألیف و تدوین دایرةالمعارف دين مشغول بود تا این‌که پس از تکمیل تدوین این دايرةالمعارف و درست یک ماه پس از نگارش پیشگفتار خود بر آن درگذشت. اين دايرةالمعارف به زبان انگليسی در ۱۶ مجلد و در حدود هشت هزار صفحه است که دارای ۲۷۵۰ مقاله و ۱۴۰۰ نفر از پژوهشگران پنجاه کشور جهان با آن همکاری کرده‌اند.

میرچا الیاده سرانجام در ۱۴ آوریل ۱۹۸۶ دچار سكتۀ مغزی شد و در ۲۲ آوریل درگذشت.

بخشی از آثار این نویسنده در پردیس کتاب