سيدارتها

هرمان هسه در زيستنامه‌ي کوتاهش مي‌نويسد: «من فرزند پدر و مادري پارسا بودم و آن‌ها را بسيار دوست مي‌داشتم. البته بيش‌تر دوستشان مي‌داشتم اگر به آن زودي مرا با فرمان‌هاي دهگانه‌ي کتاب مقدس آشنا نمي‌کردند. افسوس که اين احکام گرچه فرمان‌هاي پروردگارند، هميشه بر من اثري شوم داشته‌اند. من ذاتاً آدمي سربه‌راهم و بره‌وار نرم، به نرمي يک حباب صابون، اما دست‌کم در جواني بر هر حکمي شوريده‌ام. همين که “بايدِ” اين احکام را مي‌شنيدم، همه‌ي نرمي‌هاي سرشتم بدل به سنگ مي‌شد. مسلم است که اين صفت در سال‌هاي مدرسه بر اخلاق من اثري زيانبار داشت. معلمانِ درسي که به نام بامزه‌ي تاريخ ناميده مي‌شود به ما مي‌آموزند که همواره مرداني بر جهان حکم رانده‌اند و اسباب دگرگوني آن شده‌اند که سرکش بوده و سنت‌ها را زير پا گذاشته‌اند. اين آموزگاران در خاطر ما مي‌نشانند که چنين مرداني سزاوار ستايشند. اما تمام اين‌ها هيچ نيست جز دروغ. آري دروغ است، مثل تمام آموزه‌هاي ديگر، زيرا هر گاه يکي از شاگردان (به نيتي نيک يا بد) جسارت مي‌کرد و بر يکي از احکام معلمان گردن نمي‌نهاد يا حتي به رسمي نابخردانه اعتراض مي‌کرد، نه تنها سزاوار احترام دانسته نمي‌شد و سرفرازانه سرمشق ديگران قرار نمي‌گرفت، بلکه گوشمال داده و در خاک ماليده مي‌شد. اقتدار ننگين معلمان او را درهم مي‌شکست.» . بخشي از مقدمه‌ي سروش حبيبي بر ترجمه‌اش از کتاب سيدارتها . مي‌توان گفت سيدارتها نيز داستاني درباره‌ي سرکشي است. سرکشي از يک زندگي مرفه و اشرافي در جستجوي معناي زندگي…