سفر به سوي شرق

«نواليس» در مواجهه با پرسش «به کجا مي روي؟»، پاسخ مي دهد به خانه پدري ام. بازگشت به خلوص ابتدايي و بدوي نه فقط خواست نواليس، که احتمالا اميد و خواسته هر فردي است که از آزادي اصيل به دور مانده است. رجوع به خلوص بدوي يکي از پايه هاي تفکر رمانتيسم سياسي در مخالفت با جامعه و دولت مدرن هم هست. رمانتيک ها با انتقاد از دولت مدرن، فرمانبري را نه از طريق اعمال قانون يا ترس، بلکه از طريق وحدت مبتني بر ايمان مشترک و وفاداري افراد مي خواهند؛ وحدتي رازآلود که ناشي از حسي مشترک است. رمانتيک ها در مخالفت با قرارداد اجتماعي، ايمان و عشق را عامل تداوم ساختار اجتماعي مي دانند. به عبارتي در آموزه رمانتيک ها، دولت نه در شکل اعمال کننده قاعده و قرارداد اجباري، بلکه به گفته نواليس، در حکم «فردي زيبا» خواهد بود که از طريق احساسات ناشي از ايمان و عشق در دل شهروندانش جاي دارد.