ماهيت و كاركردهاي تفكر نقادانه و خلاقانه / مجموعه راهنماي انديشه ورزان 2

رابطه ميانِ جنبه خلّاقانه و جنبه نقادانه تفکر غالباً به‌درستي فهميده نمي‌شود. اين بدفهمي تا حدود زيادي نتيجه تصويري است که رسانه‌هاي گروهي از اشخاصِ خلّاق و نقّاد عرضه مي‌کنند. رسانه‌ها همواره شخصِ خلّاق را شبيه يک دانشمند خل‌وضع نشان مي‌دهند که قدرت تخيل بالايي دارد و خودجوش، هيجاني، و سرچشمه انديشه‌هاي نادر است، ولي غالباً در عالمي ديگر سير مي‌کند و از واقعيت‌هاي روزمره فاصله دارد. در عوض، شخصِ نقّاد را، به‌غلط، شخصي صرفاً ايرادگير، شکّاک، منفي‌نگر، خرده‌گير، انعطاف‌ناپذير، و عيب‌جو نشان مي‌دهند.
در نگاه اول به نظر مي‌رسد که تفکر نقادانه و تفکر خلاقانه با هم ارتباطي ندارند يا حتي در تضاد با يکديگرند. ظاهر قضيه اين است که تفکر نقادانه خودآگاه و قابل آموزش است و تفکر خلاقانه ناخودآگاه و غير قابل آموزش. اين ديدگاه کاملاً غلط نيست، اما بهره بسيار اندکي از حقيقت دارد. حقيقتِ نهفته در ديدگاه يادشده اين است که هيچ شيوه شناخته‌شده‌ و مشخصي براي ايجاد خلاقيت نبوغ‌آميز در افراد وجود ندارد. با اين حال، راه‌هايي براي آموزش همزمان تفکر نقادانه و خلاقانه وجود دارد.
اين کتاب رابطه ميان وجه خلاقانه و وجه نقادانه تفکر را بررسي مي‌کند و نشان مي‌دهد که تفکر نقادانه و خلاقانه نيازمند يکديگرند. همچنين نشان مي‌دهد که ذهن‌هاي بزرگ در نتيجه به‌کارگيري همزمان تفکر نقادانه و خلاقانه پديد آمده‌اند.