دولت مانا

تمدن‌هاي گمشده يا جوامع باستاني کمتر شناخته‌شده، عرصه شورانگيزي‌اند که همواره توجه و رغبت آدميان را به خود معطوف مي‌کنند. آنچه بايد گفت اين است که تمدن‌هاي بزرگ ريشه در تمدن‌هاي کوچک دارند و بررسي جوامع کوچک گامي است اساسي براي شناخت ماهيت امپراتوري‌هاي پهناور.
ديگر اين که مناطق شمال باختري ايران و بويژه نواحي پيرامون درياچه اروميه ، مهد تمدن‌هاي باستان و ميدان کشمکش‌هاي بسيار مهم فرهنگي و سياسي واجتماعي بوده است. دولت‌هاي نيرومند و قهاري چون آشور، اورارتو و ماد هر کدام در انديشه دست‌يافتن به اين نواحي بوده‌اند و اين خود از اهميت فراوان اين ناحيه حکايت دارد.
نويسنده کتاب خانم سولماز ميرتقي قيزي قاشقاي يکي از باستان‌شناسان برجسته‌اي است که سابقه همکاري با باستان‌شناسان معروفي چون ايگور دياکونف مؤلف کتاب ارزشمند «تاريخ ماد» دارد. در منابع علمي مربوط به شرق باستان، تاريخ سياسي و به ويژه اقتصادي اهالي ساکن سرزمين‌هاي پيوسته به درياچه اروميه در اوايل هزاره نخست پيش از ميلاد، بسيار ضعيف ارائه شده است. اگر چه منابع مکتوبي وجود دارند که درباره روابط متقابل و منظم ميان همسايگان در اوايل هزاره نخست پيش از ميلاد ، اطلاعاتي ارائه مي‌کنند ولي بخش‌هاي حوزه اروميه از کانون اين پژوهش‌ها برکنار مانده‌اند.