افلاك نما

نويسنده خود درباره اثرش مي‌گويد: "در افلاك نما، خواسته‌ام در وهله اول ظاهر را نشان دهم، شخصيت‌هاي بيروني را آن طور كه هر كدام از ما ديگري را مي‌بيند و، در پس آن، زندگي دروني آن را". در اين رمان، مانند بيشتر آثار ساروت، خود ماجرا صرفا پس زمينه‌اي است براي آشكار ساختن مجموعه‌اي از "گرايش‌ها" كه هنگام مواجهه اشخاص با گفته‌ها و اشيا احساس مي‌شود و منشا حركت مي‌گردد. آنچه در اين رمان مي‌بينيم خود دنياي عيني نيست بلكه بازنمود ذهني دنياي عيني است. داستان در نظر نويسنده صرفا رشته باريكي است كه امكان مي‌دهد تا حركت‌هاي روان شناختي را حول برخي مضمون‌ها گردآورد و مانع از آن مي‌شود كه اين مضمون‌ها تا بي‌نهايت پراكنده شوند. يكي از اين مضمون‌ها، در افلاك نما، آفرينش در مرحله اوليه است، همان تلاش خلاقي كه مدام چهره مي‌نمايد و راه‌ها را مي‌آزمايد و موضوعش را جست و جو مي‌كند و فرو مي‌رود و تنزل مي‌كند؛ به طور مثال، در آنچه صرفا شر و ورهاي پيش پا افتاده يا وسواس‌هاي پيرزني شيدايي است. اما اين تلاش‌، شايد روزي نزد يكي از شخصيت‌ها، از طريق ضعف‌ها و ره گم كردن‌ها به نتيجه برسد. او در همين ارزش‌هاي صرفا قرار دادي و در ميان اين ديد فريبي‌هايي كه به دور خود كشيده است، هر لحظه راه گم مي‌كند. مواضع متداول و مكان‌هاي برخورد با ديگران، و نيز با خود، در اين كتاب ـ به همان گونه كه در همه كتاب‌هاي ناتالي ساروت احساس بروز يافته ـ در عين حال پوشيده ماند و بر ملا مي‌شود.