چرند و پرند دهخدا

در بخشي از متن کتاب آمده است: «اين‌جاها الحمدُلله ارزاني و فراواني است. اگر مرگ و مير نباشد يک لقمه نان رعيتي داريم مي‌خوريم مي‌پلکيم. مُستبد هم ميانمان کم است. همه‌مان مشروطه‌ايم. راستي جنابِ دخو، مشروطه گفتم يادم آمد، الآن درست يک سال آزگار است که ما عميدالحکما را به وکالت تعيين کرده‌ايم. در اين مدت هي روزنامه‌ي مجلس آمد هي باز کرديم ببينيم وکيلِ ما چه نطق کرده، ديديم هيچي. باز هم آمد باز هم تجسس کرديم ديديم هيچي. نه يک دفعه نه ده دفعه نه صد دفعه. آخر چند نفر که طرفدار عميدالحکما بودند و از اول هم آن‌ها مردم را وادار کردند که ايشان را ماها وکيل کنيم سرِ يک چلوکباب شرط بستند که اين هفته نطق خواهد کرد. از قضا آن هفته هم نطق نکرد. هفته‌ي ديگر شرط بستند باز هم نطق نکرد. هفته‌ي ديگر باز هم همين‌طور، آن يکي هفته باز هم همين‌طور. چه دردسر بدهم الآن شش ماه تمام است که هي اين‌ها شرط مي‌بندند هي باز مي‌بازند.»
اين کتاب شامل مقالات طنزي است که دهخدا آن‌ها را با امضاي «دخو» مي‌نوشت و در نشريه‌ي صوراسرافيل منتشر مي‌کرد. درون‌مايه‌ي اين مقالات دفاع از جنبش مشروطه و نقد استبداد بود. ساده‌نويسي و تنوع لحن در قصه‌نويسي را دهخدا وارد ادبيات ما کرد. همچنين او را از پايه‌گذاران طنز سياسي در ايران مي‌دانند. کتابي که پيش روي شماست، به کوشش ولي‌الله دروديان منتشر شده است. اين کتاب با پيشگفتاري از دروديان آغاز مي‌شود و سپس به زندگي دهخدا مي‌پردازد. عنوان ديگر بخش‌هاي کتاب هم به‌ترتيب عبارت است از: «سياست در چرند و پرندِ دهخدا»، «شيوه و شگردهاي دهخدا در نوشتن چرند و پرند»، «متن چرند و پرند»، «دو نمونه از طنز قديم و جديد»، «واژه‌نامه»، «نامنامه»، «کتاب‌نامه» و «نمايه».