تاريخ اجتماعي ايران 1 (تاريخ كهن ترين ملل باستاني از آغاز تا اسلام)

تاريخ زندگى مردم ايران، يعنى شرح حيات اجتماعى، اقتصادى، سياسى، فكرى و هنرى ايرانيان تاكنون با روش علمى مورد تحقيق و پژوهش قرار نگرفته است، و مورخان و صاحبنظران در راه تدوين تاريخ زندگى اكثريت مردم اين سرزمين قدم مؤثرى برنداشته‌اند.
به حكايت كتب و آثار تاريخى، تا قبل از پيدايش تمدن جديد و رشد افكار دموكراتيك، اكثريت قريب به‌اتفاق مورخان ايرانى و خارجى، به اوضاع اجتماعى و اقتصادى توده مردم توجهى نداشتند؛ هدف آنها تأمين زندگى فردى بود و براى حصول اين منظور نيروى فكر و قريحه خود را در اختيار ارباب قدرت مى‌گذاشتند و به خصوصيات زندگى اكثريت مردم ــ كه طبقه مُثمر و فعال جامعه را تشكيل مى‌دهند ــ توجه نمى‌كردند.
اما اين اوضاع و اين طرز فكر دوام نيافت؛ از حدود دو قرن پيش به اين طرف، در اثر تغيير وضع اقتصادى و اجتماعى و رشد علوم و افكار در كليه مظاهر زندگى ملل غرب تغييراتى عظيم و بى‌سابقه پديد آمد. با پيشرفت سريع علوم و فنون، انقلاب صنعتى آغاز شد، و با ايجاد وسايل موتورى، كارگاه‌ها و مؤسسات كوچك دستى قديم جاى خود را به كارخانجات عظيم سپرد، و به‌تدريج به‌جاى دهها كارگرى كه در مؤسسات و سازمان‌هاى كوچك صنعتى با وسايل ابتدايى مشغول كار بودند، صدها هزار كارگر، در كارخانجات بزرگ صنعتى به كار پرداختند، و اتحاديه‌هاى صنفى قديم جاى خود را به اتحاديه‌هاى عظيم كارگرى سپرد.