زندگي مولانا جلال الدين محمد بلخي مشهور به مولوي

زندگي مولانا به روايت بديع‌الزمان فروزانفر همچنان يکي از معتبرترين کتاب‌هايي است که در شرح احوال و زندگاني مولانا و پدر او سلطان‌العلما و ياران برگزيده وي صلاح‌الدين و حسام‌الدين و شمس‌الدين و برهان‌الدين محقق و پسرش سلطان ولد تاليف شده است و مطالعه آن براي کساني که مي‌خواهند مولانا را بشناسند و با زندگي و زمانه او آشنا شوند و از تربيت اصلي و سير معنوي او آگاهي يابند ضروري شمرده مي‌شود.
اکثر روايت‌هايي که امروز درباره مولانا مي گويند و مي نويسند از اين کتاب اقتباس شده است. فروزانفر کار تاليف اين کتاب را در سال 1314 به اتمام رساند. او درباره آغاز تاليف “زندگي مولانا” مي‌نويسد: “سبب اصلي و باعث حقيقي در توجه اين ضعيف به تحقيق تاريخ زندگاني و مطالعه احوال مولانا جلال‌الدين آن بود که در تابستان سال 1308 يکي از خداوندان معرفت فرمود که من درباره ملاقات مولانا با شيخ سعدي به کتب تذکره و منابع تاريخي راجع به زندگاني اين دو بزرگ بنگرم و چگونگي آن را پژوهش کنم. بنده نظر به اهميت سوال همت بستم که هرچه ممکن باشد به غور اين موضوع برسم و اين نقطه تاريک را روشن کنم زيرا گمان مي‌کردم که پيشينيان ساير قسمت‌هاي تاريخ حيات مولانا را چنان که بايد واضح و روشن ساخته‌اند. به کتب تذکره و تواريخي که بدين مطلب مربوط مي بود نظر افکندم و مدتي دراز درسنجش و مقايسه اخبار و روايات صرف کردم. راستي هرچه بيشتر پيش رفتم از مقصود دورتر افتادم و هرقدر بيشتر خواندم کمتر دانستم و نزديک بدان بود که عزمم قرين فتور گردد و همتم سستي پذيرد و از سر نوميدي روي در کار ديگر يکنم…”
کتاب حاضر در ده فصل گرد آمده است: آغاز عمر، ايام تحصيل، دوره انقلاب و آشفتگي، روزگار تربيت و ارشاد، پايان زندگاني، معاصرين مولانا از مشايخ تصوف وعلما و ادبا، شهرياران و امراي معاصر، صورت و سيرت مولانا، آثار مولانا،خاندان مولانا.