يهوديان در جهان اسلام

معرفي كتاب:
يهوديان در جهان اسلام از مهم‌ترين آثار برنارد لوئيس، از مستشرقان نامدار يهودي، است که به وضعيت يهوديان و جماعات يهودي در سرزمين‌هاي اسلامي از جمله ايران مي‌پردازد. لوئيس بر اين باور است که مطالعه تاريخ يهود در قرون ميانه و جديد بيانگر اين است که يهوديانِ دياسپورا فقط زير لواي اين يا آن خَلَف ديني خود – مسيحيت و اسلام – توانسته‌اند به حيات خويش ادامه دهند. از ديد او، کل ماجراي تاريخ يهوديت، در فاصله زماني بين ويراني مراکز يهودي عهد باستان و تأسيس دولت جديد يهودي، يا در سرزمين‌هاي اسلامي رخ داده است يا در سرزمين‌هاي مسيحي‌نشين.
لوئيس در اين کتاب ابتدا به موضوع «ذمّه»، به‌عنوان مقوله‌اي که در شرع و اصول عقايد اسلامي تثبيت شده است، مي‌پردازد. آنگاه اصطلاح «سنت يهودي-اسلامي» را مطرح مي‌کند که مراد از آن، تمدن ديني و فرهنگي يهودي مشترک ميان يهوديت و اسلام است. سپس به بحث درباره پس‌زمينه ژئوپليتيک حيات يهوديان، از آسياي مرکزي تا مراکش، مي‌پردازد. توجه اصلي او معطوف به امپراتوري عثماني است. لوئيس در انتها به توصيف آنچه «پايان سنت» مي‌خواند مي‌پردازد. سرگذشت يهوديان در سده سيزدهم/نوزدهم در ايران، مراکش يا امپراتوري عثماني تأسف‌برانگيز است. در اين دوره، تهمت خون، اتهامي که از سامي‌ستيزي اروپاي مسيحي به جهان اسلام راه يافت، رو به افزايش گذاشت، با آنکه مرتکبانش معمولاً نه مسلمانان که مسيحيان بودند.