نخستين دولت هاي ايراني پس از اسلام (طاهريان تا آل بويه)

پنجمين کتاب از مجموعه تاريخ ايران زمين تلاش شده است با بررسي تاريخ ايران در چهار سده نخستين پس از اسلام به ويژه دوره فرمانروايي دولت هاي ايراني پاسخي براي اين پرسش هاي مهم بيابد.
فتوحات عرب هاي مسلمان در سده هفتم ميلادي از رويدادهاي بسيار مهم و تاثيرگذار تاريخ جهان است؛ آن ها در مدت کوتاهي دو دولت نيرومند ساساني و روم شرقي(بيزانس) را شکست دادند و قلمرو پهناوري از خراسان تا مراکش را به تصرف خود درآوردند.
ايران تنها تمدن کهني بود که در دو سده نخستين پس از اسلام بخشي از قلمرو خلافت بود ولي امروزه بخشي از «جهان عرب» نيست؛ مردم آن همچنان پيوندهاي استواري با هويت باستاني خويش دارند و فارسي زبان اداري، آموزشي و فرهنگي آنان است. اين استثناء شگفت انگيز پرسش هاي تاريخي بسياري به همراه داشته است: چه شد که ايرانيان دين اسلام را پذيرفتند ولي زبان و فرهنگ عربي را نپذيرفتند؟ فرهنگ ايراني چگونه در برابر تندباد بنيادکن فرهنگ عربي دوام آورد و خود را با ارزش ها و آموزه هاي اسلامي سازگار کرد؟ زبان فارسي چگونه خود را از زير سايه سنگين زبان عربي بيرون کشيد و به يکي از زبان هاي ادبي مهم جهان تبديل شد؟ و از همه مهمتر چه عوامل سياسي و فرهنگي سبب شدند ايرانيان ايراني بمانند در حالي که ديگر اقوام باستاني در عراق و سوريه و شمال آفريقا عرب شدند؟