فلسفه اخلاق و جهان بيني

جلد ششم از گزيده آثار شش‌جلدي ويلهلم ديلتاي با عنوان فلسفه اخلاق و جهان‌بيني عمدتاً به آثار ديلتاي در دوره پس از سال 1900 اختصاص دارد. در پاره‌هاي شش‌گانه اين کتاب درباره سه موضوع بحث شده است: فلسفه اخلاق، ماهيت معرفت فلسفي، و جهان‌بيني. ديلتاي در بحث فلسفه اخلاق ضمن اشاره به موضوعات فلسفه اخلاق، از افلاطون تا دستگاه‌هاي قرن نوزدهم، نظر مستقل خود درباره اخلاق را بر اساس «فلسفه زندگي» بيان مي‌کند. در مبحث دوم ديلتاي کوشيده است ذات فلسفه را بيان کند. ديلتاي صورت‌هاي تاريخي تفکر فلسفي، از جمله دوره يوناني، دوره قرون وسطي، و دوران جديد، را تحليل و واکاوي کرده و درباره سيلان تاريخي فلسفه و پيوند فلسفه با ساير عناصر فرهنگ همچون علم، هنر، ادبيات و دين کندوکاو کرده است. ديلتاي در مبحث سوم کتاب به تشريح جهان‌بيني‌ها دست يازيده است. او سه نوع جهان‌بيني شاعرانه، ديني و فلسفي را از هم متمايز کرده است و ادعا مي‌کند که روند رشد جهان‌بيني‌ها از شاعرانه به فلسفي است. از نظر او جهان‌بيني‌هاي شاعرانه و ديني براي رسيدن به ثبات و انسجام به جهان‌بيني فلسفي تبديل مي‌شوند. پاره‌هاي چهارم («ذات فلسفه») و پنجم («انواع جهان‌بيني و بسط و رشد آن‌ها در نظام‌هاي مابعدالطبيعي») اين مجلد از آثار مشهور ديلتاي هستند که بر فيلسوفان بزرگ بعدي همچون هايدگر تأثير گذاشتند.