فيزيك و فلسفه (در زمينه تاريخي قرن نوزدهم)

قرن نوزدهم مرحله‌اي مهم در سير تکامل نظريه‌هاي فيزيک است. تحولات اين دوره بين دو نقطه عطف در تاريخ فيزيک قرار دارند: از يک سو، در قرن هجدهم شاهد شکوفايي فيزيک کلاسيک و تبيين‌هاي مکانيکي هستيم؛ و از سوي ديگر، در اوايل قرن بيستم شاهد پيدايش دو انقلاب بزرگ کوانتومي و نسبيتي. در اين کتاب، خواننده با تحولات اساسي فيزيک قرن نوزدهم آشنا مي‌شود، اما نقطه تأکيد توجه به بنيان‌هاي هستي‌شناختي و فلسفي اين علم و نحوه تعامل آن با متافيزيک است. کتاب كوششي است براي توصيف و صورتبندي نحوه تعامل فيزيک و فلسفه در زمينه تاريخي قرن نوزدهم. پس از ذکر نکاتي درباره تاريخ‌نگاري علم، نويسنده چهارچوبي نظري براي بررسي تعامل فيزيک و متافيزيک عرضه مي‌کند، آنگاه به بررسي تأثير مکانيک‌گرايي در وحدت‌بخشي به حوزه‌هاي مختلف فيزيک در قرن نوزدهم، تحول در هستي‌شناسي نظريه‌هاي فيزيکي پس از مطرح شدن مفهوم «انرژي»، تلاش براي تبيين قوانين پديدارشناسانه ترموديناميک در چهارچوب نگرش مکانيکي، مطرح شدن نظريه «ميدان» و آغاز زوال نگرش مکانيکي، و سرانجام مهيا شدن فضاي فکري براي کنار گذاشتن »اتر» و پيدايش نظريه‌هاي نسبيت و مکانيک کوانتومي مي‌پردازد.