سياست نامه (سير الملوك)

تجاربي که خواجه نظام‌الملک توسي در ساليان ممتدّ وزارت فراهم آورده بود، در کتابِ پيش رو پنجاه فصل جمع شده است و امروزه يکي از بهترين آثار نثر فارسي در قرن پنجم هجري شمرده مي‌شود. در تاريخ انديشه سياسي و سياست‌نامه‌نويسي، سياست‌نامه، اثري بي‌همتا در آيين کشورداري و فرمانروايي است که ايران‌زمين به خود ديده است و از اين منظر ادامه «خوتاي‌نامگ»ها در تداوم بخشيدن به انديشه سياسيِ ايرانشهري است:
«هيچ پادشاهي و خداوندِ فرماني را از داشتن و دانستن اين کتاب چاره نيست خاصّه در اين روزگار که هرچند بيشتر خوانند ايشان را در کارهاي ديني و دنياوي بيداري بيشتر افزايند و در احوال دوست و دشمن ديدارشان بهتر درافتد و روش کارها و راه تدبيرهاي صواب بر ايشان گشاده شود.»