فيلم جستار (از مونتني تا ماركر و بعد)

چرا انواع خاصي از فيلم‌هاي مستند و غيرداستاني، ظرف بيست‌سي سال گذشته، در قامت جذاب‌ترين، مهيج‌ترين و برانگيزنده‌ترين فيلم‌ها ظاهر شده‌اند؟ فيلم‌هاي کارگرداناني مانند عباس کيارستمي (کلوزآپ)، آري فولمن (والس با بشير) و آنيس واردا (خوشه‌چينان و من) بينندگان را مجذوب خود کرده و هم‌زمان آنان را در طبقه‌بندي و تعيين ژانر اين فيلم‌ها به دردسر انداخته است. بهترين راه براي فهم اين فيلم‌هاي التقاطي، که گاه از آنها با تعابيري مانند مستندهاي شخصي يا فيلم‌هاي روزنگار ياد شده، آن است که آنها را نسخه‌هاي سينماييِ جُستار (essay) در نظر بگيريم. اين استدلال جان‌مايه کتاب جديد تيموتي کورگان است. به‌رغم تلاش‌هاي پيشگاماني مانند کريس مارکر، تصور کلي از جستار به‌عنوان مقوله‌اي صرفاً ادبي بوده و به‌ندرت به‌عنوان سنتي سينمايي شناخته شده است. روايت عميق کتاب فيلم‌جستار از رابطه تنگاتنگ ادبيات و فيلم، و انديشه‌ها و تفاسير و الگوهاي نظري بديعي که به دست مي‌دهد، اين تصور کلي را تغيير خواهد داد، به‌ويژه آنکه تيموتي كوريگان در نگارش کتاب حاضر دقيقاً همان الگوها و شيوه‌هاي بياني‌اي را به کار بسته که خود آنها را به‌عنوان وجوه مشخصه جستار ادبي/ فيلم‌جستار برشمرده است، امري که ضمن بخشيدن ظاهري متفاوت به کتاب، خواندن آن را به تجربه‌اي زنده تبديل کرده که هم‌زمان نيازمند اهتمام و تمرکز بيشتر است.