زنبورهاي خاكستري

فراسوي مرزها سرگِي سرگئيچ زنبورداري است که در روستايي خالي از سکنه واقع در منطقه‌ي خاکستري مابين نيروهاي درگير جنگ کريمه زندگي مي‌کند. تنها فرد باقي‌مانده پاشکا دشمن دوران کودکي‌اش مثل تمام سال‌هاي آشنايي‌شان موضعي مخالف با او حتي در خصوص جريان پيش‌آمده دارد؛ يکي طرفدار روسيه است و ديگري طرفدار اوکراين. اما مسأله‌ي اصلي سرگِي نجات زنبورهايش از آن محيط پرتنش و انتقال به منطقه‌اي ديگر قبل از فرا‌رسيدن بهار است. او تصميم مي‌گيرد خود را به منزل دوست تاتارش آختِم در کريمه برساند اما ذات جنگ در سفري که آغاز کرده خود را نمايان مي‌کند. رنج‌هاي خاکستري کورکوف در خلال داستان انتقادش را آشکارا بيان مي‌کند اما نگاه او به روابط انساني در عين تناقضات سياسي و فرهنگي همچنان منصفانه است. قهرمان رمان در طي سفرش با مردمي مواجه مي‌شود که بيش از خود او در اين جنگ صدمه ديده و تنها شده‌اند. گرفتار ستيزه‌جويي و بازي‌هاي سياسي مي‌شود اما به همان ميزان شانس ياري کردن مردم و ياري شدن از سوي آن‌ها را هم دارد و در نهايت به زبان مشترکي براي زيست با ديگران دست مي‌يابد. زنبورهاي خاکستري حقيقتي تاريخي درباره‌ي جنگ را يادآوري مي‌کند:
شايد ديگر گلوله‌اي شليک نشود اما ناسازگاري ابدي در ذهن يک ملت و زخم‌هاي کاري بر پيکره‌اش درماني ندارد. پايان جنگ‌ مفهومي ندارد، شايد تنها مردگان پايان جنگ را ببينند.