داستان جنگ هاماوران و رفتن كيكاووس به آسمان و جنگ هفت گردان / شاهنامه فردوسي 6

گنجي که فردوسي براي ايران و ايراني بر جاي نهاده است تنها تاريخ و رواياتِ داستاني و اساطيري ايرانِ قديم نيست. فرهنگِ ايران است از آغاز تا پايانِ قرنِ چهارم هجري با تمامِ مظاهرش. نتيجه‌گيري ها که به مناسبتِ وقايع در پايانِ غالبِ داستان ها کرده است و اندرزها که از نرم و درشتِ روزگار و سرانجامِ نيک و بد مردمان مايه دارد، زادة موج هاست که از انديشه‌هاي متعالي مردانِ قرونِ گذشته و دورانِ اسلامي برخاسته است. اَرجي که شاعر بر «خِرَد» و «سخن» و «دين» مي‌نهد و پيوندي که اين سه را با هم مي‌‌دهد و پاسي که انديشه‌هاي بلند را مي‌دارد، يادآورِ باريک‌انديشي و بلندنظري و دوربينيِ پيروانِ فرقه‌ها و طريقه‌ها و مذاهب معروف و مترقي چون مُعتَزِله و شيعه و عرفان است. شاهنامه هم سند لياقتِ زبانِ فارسي است و هم گنجينة فرهنگ و معارفِ ايران تا عصرِ فردوسي.
هر ايراني بايد شاهنامه را بخواند و لفظ و معني و قالب و محتواي آن را سرمشق و راهنماي کار خود قرار دهد. شاهنامه را بخواند و مکرّر بخواند تا به عمقِ فرهنگِ با اَرجِ ايران تا پايان سدة چهارم هجري بخوبي آگاهي پيدا کند و بداند که بيهوده نيست سخنِ فردوسي را با سخنِ از آسمان به زمين آمده برابر و کارِ او را بالا بردنِ سخن و باز بر کرسي نشاندنِ آن دانسته‌اند. آري بيهوده سخن بدين درازي نشود.