نوع بشر

روبر آنتلم در نوشتن خاطرات ايام سپري‌کرده‌اش در اردوگاه‌هاي نازي بر آن بوده تا از داوري و حتي محکوم کردنِ فردي حذر کند، قضاوت را بگذارد به عهده تاريخ.
مي‌شود گفت که دقيق‌ترين رويکرد تحليلي به اين اثر (رمان ـ شاهد) مشخصاً از جانب مُريس بلانشو صورت گرفته؛ جالب اين که در مواردي رمان درد (نوشته مارگريت دوراس، همسر آنتلم) را آن روي سکه نوع بشر دانسته است: دو قوس مکملِ يک دايره، يکي اين سو و ديگري در آن سوي سيم خاردار.