شكونتلا

منظومه شكونتلا، زيباترين اثر كاليداس، شاعر و نمايش‌نامه‌نويس نامدار هندي است. شكونتلا يعني «مرغ‌پرورده» نام دختر دلرباي بي‌همتايي است كه در كودكي در پناه مرغان جنگل و پس از چندي در صومعه مرد پارسايي پرورده و باليده شده است. قضا را ميان دوشيانت پادشاه هند و شكونتلا ديداري دست مي‌دهد و هر دو به يكديگر دل مي‌بازند. زمان وصال زود فرا مي‌رسد و پس از آن كه روزگاري به كام دل سپري مي‌شود شاه دوشيانت، كام يافته به پايتخت بازمي‌گردد تا همسر باردارش را با شكوه تمام به دربار ببرد. اما يكي از پيران مستجاب‌الدعوه دير بي‌سببي بر شكونتلا خشم مي‌گيرد و از نفرين او زنگار فراموشي بر دل شاه مي‌نشيند چندان كه چون شكونتلا شادمان و اميدوار به دربار مي‌رود،شاه او را باز نمي‌شناسد و به خواري از خود مي‌راند. تقدير چنين خواسته بود كه شكونتلاي نفرين‌زده در جنگلي بار بر زمين گذارد و پس از سال‌ها رنج و فراق، در همين جنگل همسر خود را بازيابد. لطف معني و شيوايي بيان كاليداس در اين منظومه به حد اعلاي خود رسيده است. صحنه‌هاي داستان به قدري طبيعي است كه خواننده خود را در دامان طبيعت و در جنگل‌هاي سبز و خرم مي‌پندارد. بايد با گوته، شاعر نامدار آلماني، همداستان بود و نمايش‌نامه شكونتلا را گل سرسبد ادبيات جهاني خواند.