مثنوي هفت اورنگ

نورالدين عبدالرحمن بن احمد بن محمد معروف به جامي (24 آبان 793 - 27 آبان 871)،(23 شعبان 817 - 17 محرم 898 هجري قمري) ملقب به خاتم‌الشعرا شاعر، موسيقي‌دان، اديب و صوفي نام‌دار ايراني سده 9 قمري است. وي از طرف پدر نسبش به محمد بن حسن شيباني، فقيه معروف حنفي سده 2 قمري مي‌رسد. پدرش اهل دشت (شهري در نزديكي اصفهان) بود كه در سده 8 قمري به خراسان كوچ كرد و در شهر جام با شهرت دشتي منصب قضاوت يافت و ماندگار شد. روزگار كودكي و تحصيلات مقدماتي جامي در خردگرد جام، كه در آن زمان يكي از تبعات هرات بود در كنار پدرش سپري شد. در حدود سيزده سالگي همراه پدرش به هرات رفت و در آنجا اقامت گزيد. در همانجا به تعلم و تعليم پرداخت و قسمت عمده حياتش نيز در همانجا به سر آمد و از آن زمان و از آن زمان به جامي شهرت يافت. وي در شعر ابتدا دشتي تخلص مي‌كرد، سپس آن را به جامي تغيير داد كه خود علت آن را تولدش در شهر جام و ارادتش به شيخ‌الاسلام احمد جام ذكر كرده است. جامي مقدمات ادبيات فارسي و عربي را نزد پدرش آموخت و چون خانواده‌اش شهر هرات را براي اقامت خود برگزيدند، او نيز فرصت يافت تا در مدرسه نظاميه هرات كه از مراكز علمي معتبر آن زمان بود، مشغول به تحصيل شود و علوم متداول زمان خود را همچون صرف و نحو، منطق، حكمت مشايي، حكمت اشراق، طبيعيات، رياضيات، فقه، اصول، حديث، قرائت، و تفسير به خوبي بياموزد و از محضر استاداني چون خواجه علي سمرقندي و محمد جاجرمي استفاده كند. جامي به افتادگي و گشاده‌رويي معروف بود و با اينكه زندگي‌اي بسيار ساده داشت و هيچ‌گاه مدح زورمندان را نمي‌گفت، شاهان و اميران همواره به او ارادت مي‌ورزيدند و خود را مريد او مي‌دانستند. جانشينان الغ‌بيگ خصوصا سلطان حسين بايقرا و امير او عليشير نوايي تا آخر عمر او را محترم مي‌داشتند و اوزون حسن آق قويونلو، سلطان محمد فاتح پادشان عثماني و ملك‌الاشرف پادشاه مصر از ارادتمندان او بودند.