فراسوي سرمايه (بحران ساختاري نظام سرمايه)

معرفي كتاب:
امروز عصاى سِحرآميز «جهانى شدن» چون راه‌حلى خودکار براى تمام مشکلات و تضادهاى موجود به ما عرضه مى‌شود. اين راه‌حل چون مقوله‌اى کاملاً بديع و تازه معرفى مى‌شود، گويى مسئله‌ى جهانى شدن تازه در يک يا دو دهه‌ى اخير آن‌هم با وعده‌ى خير و برکت جهان‌شمولى همپاى «دست نامرئى»، که روزى به همين گونه ستوده مى‌شد، در افق تاريخ پديدار شده است. اما واقعيت امر اين است که سمت‌گيرى نظام سرمايه از همان آغاز کار بى‌وقفه جهانى شدن بوده است، چرا که با در نظر گرفتن خصيصه‌ى محدوديت‌ناپذير اجزاى سرمايه، تکامل آن جز به‌ شکل نظامى جهانى و فراگير غير قابل تصور است. به اين دليل است که سرمايه مى‌بايست براى برداشتن تمام موانع توسعه‌ى کامل خود تلاش کند؛ و تا زمانى که اين نظام به حيات خود ادامه دهد بايد هم چنين کند. در اينجا است که آشکارا تضاد شديدى پديدار مى‌شود. زيرا، در حالى که سرمايه در پيکربندى توليدى‌اش ــ زمان ما در درجه‌ى اول با وساطت انحصارات ملى و فرامليتى ــ گرايش به ادغام و آميختگىِ جهانى (و به اين مفهوم، در حقيقت و به‌طور اساسى گرايش به جهانى شدن) دارد، تشکيل سرنوشت‌ساز «کل سرمايه‌ى اجتماعى» يا «سرمايه‌ى جهانى» تا به امروز فاقد شکل‌بندىِ دولتىِ مناسب خود بوده است. اين است آنچه با احکام ذاتىِ خودِ نظام، به‌عنوان نظامى بى‌وقفه محدوديت‌ناپذير و جهانى، در تضاد شديدى قرار مى‌گيرد. بنابراين، نبودِ «دولتى براى نظام سرمايه» به مفهوم واقعى‌اش، نشان دهنده‌ى ناتوانى سرمايه در تحقق منطقِ عينىِ خصيصه‌ى محدوديت‌ناپذير خود به سرمنزل مقصود و هدف غايىِ آن است. چنين وضعيتى است که تمام انتظارات پرشور «جهانى شدن» را زير سايه‌اى از ابهام برده و در معرض شکستى دردناک قرار مى‌دهد؛ بدون آن‌که خودِ مسئله، يعنى لزوم ادغام و آميختگىِ حقيقى و جهانىِ توليد بشر، را حل کند؛ يعنى مسئله‌اى که تنها راه‌حل سوسياليستى پاسخ‌گوى آن است؛ چرا که بدون راه‌حل سوسياليستى تضاد آشتى‌ناپذير و مقابله‌ى برترى‌طلبانه و الزاماً فزاينده‌ى قدرت‌هاى رقيب براى به دست آوردن مَفَرهاى موردنياز خويش تنها مى‌تواند ادامه‌ى بقاى بشر را با خطرى مصيبت‌بار تهديد کند؛ شاهد زنده‌ى آن کشور چين است که اقتصادش (حتى با نرخ رشد کنونى) به‌ناچار از قدرت اقتصادى آمريکا اهميت بيشترى پيدا خواهد کرد. بحران ساختارى نظام سرمايه بيان آشکارِ رويارويىِ نظام با محدوديت‌هاى ذاتى و درونىِ خويش است.
از مقدمه نويسنده براي چاپ فارسي کتاب