كتاب زندگي هاي من

گزيده‌اي از كتاب:
در سارايوو، فضاها و امکان‌هايي شخصي داشتي: کافاناي پاتوقِ خودت، آرايشگرت، قصابت، خيابان‌هايي که در آن آدم‌ها تو را به جا مي‌آوردند، فضايي که تو را تعريف مي‌کرد و به تو هويت مي‌داد؛ همه‌ي مکان‌هاي مهم زندگي‌ات‌ (مثلاً جايي که موقع بازيِ فوتبال زمين خوردي و دستت را شکستي، گوشه‌اي که براي ملاقات اولين عشقت صبر کردي، نيمکتي که روي آن براي اولين بار او را بوسيدي)؛ ناشناس بودن در سارايوو تقريباً محال بود و حريم خصوصي به معناي واقعيِ کلمه غيرقابل درک (در زبان بوسنيايي کلمه‌اي به معناي «حريم خصوصي» وجود ندارد)؛ همان‌قدر که تو همشهري‌هايت را مي‌شناختي، آن‌ها هم تو را مي‌شناختند. عملاً مرزي بين درون و برون وجود نداشت. اگر به هر نحوي ناپديد مي‌شدي، همشهري‌هايت مي‌توانستند دسته‌جمعي و با حافظه‌ي گروهي‌شان، و البته با کمک شايعاتي که در طول سال‌ها درباره‌ات جمع شده بود، نسخه‌ي جديدي از تو را دوباره بسازند. درکت از اين‌که چه کسي بودي، يعني عميق‌ترين درک هويتيِ تو، براساس جايگاهت در شبکه‌اي انساني تعيين مي‌شد که لازمه‌ي مادي‌اش معماريِ شهر بود. از آن طرف، شيکاگو نه براي دور هم جمع کردن آدم‌ها، بلکه براي فاصله‌گذاري بين آن‌ها و قرار دادنشان در فاصله‌اي بي‌خطر از هم ساخته شده بود. به نظر مي‌آمد ابعاد، قدرت، و نياز به حريم خصوصي پايه‌هاي اصليِ معماري آن را تشکيل مي‌دادند. با اين‌که شيکاگو وسعت زيادي داشت، فرق بين آزادي با گوشه‌گيري، استقلال با خودخواهي، و حريم خصوصي با تنهايي را ناديده گرفته بود. در اين شهر، هيچ شبکه‌ي انساني‌اي نداشتم که در آن بتوانم جايگاه خودم را پيدا کنم؛ سارايووي من، شهري که درون من بود و هنوز هم آنجا قرار داشت، تحت محاصره و در حال نابودي بود. غريبي و جابجاييِ من دقيقاً همان‌قدر که تجربه‌اي جسمي بود، متافيزيکي هم بود. اما نمي‌توانستم در ناکجا زندگي کنم؛ چيزي از شيکاگو مي‌خواستم که سارايوو به من مي‌داد: جغرافياي روح.