اصفهان نصف جهان

در کتاب حاضر، چهار نوشته از صادق هدايت به چاپ رسيده است. نخستين، «اصفهان نصف جهان» نام دارد که شرح سفر و مشاهدات صادق هدايت از اصفهان است. او در ايام تحصيل سفري چهار روزه به اصفهان مي‌کند و گزارش اين سفر را در قالب تکليف درسي عرضه مي‌نمايد. سفرنامه با نقل خاطره‌اي از دوره تحصيل نويسنده آغاز مي‌شود؛ سپس از ماجراهاي بين راه سخن مي‌رود. مشاهدات هدايت از خيابان چهارباغ، چهل ستون، ميدان شاه، مسجد شاه، عالي قاپو، مسجد شيخ لطف‌الله، پل خواجو، مسجد جامع، مدرسه هارونيه، امامزاده اسماعيل، دارالبتي يا دارالبطيخ، محله جلفا و کليساي آن، به‌طور کلي مردم و آداب معاشرت و مناظر ديگر شهر مطلب بعدي را تشکيل مي‌دهند. دومين مطلب با عنوان «مرگ»، نوشته کوتاهي است درباره مرگ از نويسنده بلژيکي به نام «گان» که ظاهراً صادق هدايت ترجمه کرده است. دو نوشته ديگر، دو داستان کوتاه است به نام‌هاي «سامپينگه» و «هوس باز» کتاب با يک خاطره از دوران دبستان نويسنده آغاز مي‌شود و نگارنده به شرح سفر خود به اصفهان مي‌پردازد. هدايت در نگارش خاطرات اين سفر از قلم توانايش براي توصيف صحنه‌ها استفاده کرده است. سفر چند روزه‌ي هدايت به اصفهان مصادف با ايام تعطيلي تاسوعا و عاشورا بوده که در چند جاي کتاب به آن اشاره شده است. وي پس از رسيدن به اصفهان در خانه‌ي يکي از دوستانش اسکان مي‌يابد و به بازديد از آثار و بناهاي تاريخي شهر زيباي اصفهان مي‌رود و به توصيف عظمت و شکوه هنرهاي مختلفي که در اين اماکن مشاهده مي‌کند، مي‌پردازد.