ضمير ناآگاه / مفاهيم روانكاوي

ضمير ناآگاه ترفندهاي خاص خود را دارد؛ به هزار حيله در روياها سخن مي‌گويد. اگر در كلام نگنجد، به هيئت عارضه درمي‌آيد و به زبان صامت تن جلوه مي‌فروشد، در فراموشي‌ها و اشتباهات روزمره از شرمنده كردن ما خسته نمي‌شود، مدام لباس‌هاي مبدل مي‌پوشد تا در همه حال توهم ما از آگاهي را به سخره بگيرد. من كه هستم؟ اين كيست كه در من سخن مي‌گويد و چنين مقتدرانه بر اميال و نيات من سايه مي‌اندازد؟قطعا فرويد تنها كسي نبود كه از سكونت اين غريبه در خانه آدمي سخن گفت، اما بي‌ترديد نخستين كسي بود كه عمري را صرف خواندن زبان دشوار و هزار چهره ضمير ناآگاه كرد. هر چند وي به اين نتيجه رسيد كه رويا شاهراهي است به سوي ضمير ناآگاه، اما به اين بسنده نكرد و گفت ضمير ناآگاه...