ژاك قضا و قدري و اربابش

در اين نوشتار چند لايه ديدرو هشيارانه با زبان طنز به تقليد معيارها و شگردهاي معمول آثار تخيلي مي‌پردازد تا آن‌ها را به تمسخر بگيرد و نفي كند. مي‌توان ادعا كرد كه سنت‌گريزي، ساختار پيچيده بي‌نظمي استادانه، آوردن داستان در داستان، پارادوكس‌ها و تضادهاي گستاخانه، آميزه طنز و تخيل براي مبارزه با جهل و خرافات و كوته‌بيني و عدم تساهل در ژاك قضا و قدري، نمونه‌اي از داستان‌نويسي مدرن است.