محشر صغرا

ورشو در آستانه زمستاني تلخ. در ايامي که مقاومت در برابر رژيم پراکنده است و بي‌حاصل مي‌نمايد، دو رفيق قديمي و مخالف رژيم به سراغ تادئوش کونويتسکي، شخصيت اصلي و راوي اين رمان درخشان، مي‌روند و به او پيشنهاد مي‌کنند که، به منظور ابراز مخالفت با آن هرج‌ومرج توتاليتري، خودش را جلوي ساختمان حزب کمونيست ــــ اين ساختمان زشت و هولناک، اين هديه مردم روسيه، نماد سرکوب در لهستان ـــ آتش بزند. کونويتسکي در باقيمانده آن روز و بقيه صفحات کتاب، دبه بنزين در دست، در ورشويي پرسه مي‌زند که هم فراواقعي و هم بيش از حد واقعي است. برخوردها و کندوکاوهاي او درباره فداکاري‌اش او را به تأمل درباره سرنوشت خود و کشور محاصره‌شده به ستوه آمـده‌اش وامـي‌دارد. مـا تا پاراگـراف آخر نخواهيـم دانسـت کـه آيــا کونــويتسـکي تا تـه خط خواهد رفت يا نه.