مادام بوواري

اين كتاب دريايي از مشاهدات و مطالعات دقيق روانكاوي است، كه به صورتي فشرده و به سبكي كه در آن واحد با شكوه و زيبا و ساده و بي پيرايه است به رشته تحرير درآمده است. رئاليسم فلوبر در اين اثر گيرا فقط يك گرده‌برداري ساده از ظواهر سطحي نيست بلكه او در خصوصيات قهرمانان داستان خود به قدري دقيق مطالعه كرده است كه همه ايشان با وجود ابتذال و حقارت ذاتي، كاملا مشخص و ممتاز جلوه مي‌كنند و هر يك قابل دقت و امعان نظرند. خلق شخصيت مادام بواري بدون شك يكي از عالي‌ترين موفقيت‌هاي فلوبر است.
از اين كتاب درسي عظيم گرفته مي‌شود و آن پي بردن به خطر خانمان‌سوز سودايي و خيال‌پرست بودن است. ما مي‌بينيم كه وقتي افراد معمولي در زندگي حقيقي خود دست‌خوش سوداهاي واهي و هيجان‌‌هاي احساساتي فوق ظرفيت خود مي‌شود، چگونه به فساد و سقوط و بدبختي‌هايي كه فاقد جنبه عظمت و جلال است، سوق داده مي‌شوند، از قضا جنبه رمانتيسم فلوبر باعث شده است كه تجزيه و تحليل روح قهرمان داستانش گيراتر و جالب‌تر و مطمئن‌تر انجام گيرد و او به تشريح و توصيف اين علت شاعرانه كه به بوواريسم معروف شده فقط از آن جهت توفيق يافته كه آثار و علائمي از آن علت را در وجود شخص خود نيز مشاهده كرده است.