شاهنامه ي فردوسی
جدیدترین جلد تصحیح انتقادی و شرح یک به یک ابیات شاهنامه ی فردوسی به کوشش مهری بهفر
تصحیح تازهای است از شاهنامهی فردوسی بر پایۀ مهمترین نسخههای موجود، همچون دستنویس موزۀ بریتانیا، فلورانس و… نسخۀ سنژوزف که بهتازگی در بیروت یافته شده و تصحیح حمدالله مستوفی نیز برای نخستین بار در این تصحیح انتقادی بررسی شدهاند. بخش دیگر این اثر شرح یکایک ابیات، تعابیر کنایی، مجازی، استعاری و… است، به همراه گزارش ریشهشناسی واژگان متن و بررسی درونمایهها، رویدادها، شخصیتها و خویشکاری آنها و نیز مقایسۀشان با متون همزمان و ناهمزمان. برگردان عربی شاهنامه از فتح بن علی بنداری اصفهانی در اوایل قرن هفتم، برگردان منظوم انگلیسی برادران وارنر، فهرست واژههای گزارششده، فهرست واژههای پارسی باستان، اوستایی، پهلوی اشکانی، ساسانی و… فهرست واژههای عربی، فهرست واژههای غیر عربی و غیر ایرانی، فهرست نام مکان و کسان، بیتیاب و کتابنامه از بخشهای دیگر این کتاباند
مجموعه شاهنامه «نشر نو» که تاکنون شش دفتر آن منتشر شده در واقع تصحیح جدیدی از «شاهنامه» فردوسی به همراه شرح یکایک ابیات آن است. دفتر یکم، جدا از پیشگفتار و مقدمه و دیباچه، از پادشاهی کیومرث تا پادشاهی فریدون را شامل میشود. همچنین برگردان عربی و انگلیسی شاهنامه و فهرست کاملی از واژهها و … متن در آن آمده است. مصحح در پیشگفتار کتاب مینویسد:«شرح یکایک ابیات در این کتاب از راه بررسی لغات و عبارات، تعابیر کنایی، استعاری، مجازی و … و مقایسه درونمایه داستانها و شخصیتهای «شاهنامه» و خویشکاریشان با مابهازاهای اساطیری، حماسی و غیر حماسی در متون همزمان و ناهمزمان با «شاهنامه»، گزارش و ریشهشناسی واژگان متن صورت گرفته است.» بهفر شیوه کار خود را چنین توضیح میدهد:«بنا به ملاحظاتِ نسخه – متنشناختی شیوه من در تصحیح «شاهنامه» شیوه بینابین بوده است. در تصحیح بینابین، یک نسخه به اندازهای معتبر شناخته نمیشود که نسخه اساس قرار گیرد.» از اینرو، «نسخهها به ترتیب درجه اعتبارشان با در نظر داشتن اصلِ «دشوارتر مرجح است» و با کوشش در پیدا کردن سیر تطور ضبطها و تحول نویسشها و گشتگیها مورد توجه قرار میگیرند. در این روش نسخهها، و نه یک نسخه، بنا به درجه اعتبار و امتیاز و اهمیتشان، در جایگاه نسخه اساس منفرد قرار میگیرند.»
درباره شیوه و روش شرح یکایک ابیات «شاهنامه»، مصحح مینویسد:
۱. در شرح ابیات هم محور عرضی بیت/بیتها و هم محور طولی داستان/داستانها مورد توجه بوده است.
۲. پرهیز از ارائه معنا به شکل غیر روشن.
۳. پرهیز از تعیین دشواری و آسانی ابیات و در نتیجه اختصاص دادن شرح به ابیات دشوار.
۴. پرهیز از ارائه شرحهای کلیگویانه.
۵.روشن بودن روندی که معنای نهایی از آن به دست میآید.
۶. فراهم آوردن مجموعهای که خواننده را از مراجعه به متنهای گوناگون بینیاز کند.
مهری بهفر نویسنده و پژوهشگر است و در دانشگاه ادبیات فارسی درس میدهد. از وی مقالات متعددی در زمینه شعر کلاسیک فارسی و شعر و داستان معاصر و بازخوانی تاریخ شفاهی زنان ایران منتشر شده است. از ایشان تا کنون شش دفتر از «شاهنامه، تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات» منتشر شده و دفترهای بعدی بهتدریج منتشر خواهد شد. «شاهنامه در دو بازخوانی، شاهرخ مسکوب» نیز با ویرایش ایشان در نشر نو منتشر شده است. همچنین او سردبیر و مدیر مسئول نشریه ویژه معرفی کتاب رود است....