انتشار كتاب آيشمن در اورشليم نوشته هانا آرنت پس از چند دهه
آیا ممکن است کسی بیآنکه شرور باشد، مرتکب شرارت شود؟
این پرسش دشواری است که هانا آرنت، متفکر آلمانی، در جستوجوی پاسخی برای آن، راهی اورشلیم و دادگاه آدولف آیشمن میشود.
کتاب آیشمن در اورشلیم نوشته هانا آرنت با ترجمه زهرا شمس بعد از چندین دهه به زبان فارسی ترجمه شده است. آیشمن در اورشلیم: گزارشی از ابتذال شر کتابی است از هانا آرنت نظریهپرداز سیاسی در سال ۱۹۶۳. در این کتاب آرنت، روایت یهودیای را بازگو میکند که در دوره به قدرت رسیدن آدولف هیتلر از آلمان گریخت، کتاب آیشمن در اورشلیم گزارشی از محاکمه آدولف آیشمن است.
نظریه آرنت در کتاب آیشمن در اورشلیم این است که شرهای بزرگ در طول تاریخ بشر بهطور عام، و بهطور خاص جنایت عظیم هولوکاست، نه توسط متعصبان کور اتفاق افتاده است نه عامل آن بیماران با مشکلات روانی بودهاند بلکه به وسیله مردم عادی که استدلالهای دولتمردان و حکومتهایشان را پذیرفتهاند به اجرا درآوردهاند رخ داده است و به همین دلیل، از نظر این مردم اعمالشان رفتاری طبیعی بودهاست. ازین رو این کتاب به بررسی کامل این موضوعات میپردازد.
آدولف آیشمن یکی از فرماندهان اساس آلمان نازی بود که به دلیل جنایات بیشمار در اردوگاههای کار اجباری و کورههای آدمسوزی و اتاقهای گاز در جنگ دوم جهانی «قصاب اروپا» لقب گرفت. او پس از جنگ به آرژانتین گریخت و سالها در فرار بود. در نهایت در سال ۱۹۶۱ در اورشلیم در دادگاهی محاکمه شد. دادگاهی که هانا آرنت هم به آنجا رفت تا این محاکمه را مستندسازی کند. هانا آرنت در این دادگاه متوجه شد که آیشمن در ذات خود کارهایش را کاملا اخلاقی میدانسته و فکر میکرده به هموطنانش در حال خدمترسانی است. همین موضوع باعث شد که آرنت در تحلیلهای خود در این کتاب مساله «شر» را مطرح کند و بار دیگر به ما گوشزد کند که مفهوم اخلاق چیست.